In augustus vielen twee grote bouwkranen om bij renovatiewerkzaamheden aan de nieuwe Koningin Julianabrug in Alphen aan den Rijn. De stofwolken zijn opgetrokken en inmiddels zijn de bergings- en sloopwerkzaamheden in volle gang. Een bouwproject is soms, net als de Construction All Risk (CAR)-verzekering, behoorlijk ingewikkeld.
Over de aansprakelijkheid van dit specifieke ongeval wordt ongetwijfeld nog jarenlang geprocedeerd. Hierover doen wij dan ook geen uitspraken. Wel belichten we in dit artikel aan de hand van het brugdrama de belangrijkste kenmerken van de CAR-verzekering. Door op onderstreepte woorden te klikken word je doorverwezen naar de gebruikelijke voorwaarden.
Betrokken partijen
Zoals bij alle complexe bouwprojecten waren ook in Alphen aan den Rijn meerdere partijen bij het project betrokken. De openbare betrokken partijen zijn de gemeente (opdrachtgever), Bouwbedrijf Mourik (hoofdaannemer), BSB Staalbouw (onderaannemer) en kraanverhuurbedrijf Peinemann (onderaannemer). Niet bekend is of de pontons, waar de kranen op stonden, door een derde zijn geleverd. Ook is niet bekend of een extern ingenieursbureau betrokken is geweest bij de berekeningen van de hijslast.
Een CAR-verzekering wordt meestal afgesloten door de hoofdaannemer. Naast de hoofdaannemer zijn meerdere partijen verzekerd.
Modules van de CAR-verzekering
De CAR-verzekering bestaat uit meerdere modules. Iedere module/rubriek kent zijn eigen verzekerde bedragen en voorwaarden met uitgebreide dekkingsomschrijving én uitsluitingen. De dekkingen en uitsluitingen op de verschillende rubrieken sluiten vaak op elkaar en andere mogelijke verzekeringen aan. We gaan de rubrieken één voor één langs.
Het werk
Het werk betrof de renovatie van de Koningin Julianabrug over de Oude Rijn. Uiteraard hebben het betreffende brugdekdeel en overige onderdelen van de brug grote schade opgelopen. Zolang het werk nog niet aan de opdrachtgever is opgeleverd, ligt het risico van beschadiging aan het werk primair bij de betrokken aannemer(s). De CAR-verzekering biedt hiervoor dekking. Houd wel altijd de uitsluitingen in de gaten. Een opvallende uitsluiting is het risico van brand en ontploffing tijdens de onderhoudstermijn van het werk. Logisch, de onderhoudstermijn gaat immers in ná oplevering. De opdrachtgever is dan eigenaar van het werk geworden en moet dan voor een eigen dekking voor het bouwwerk zorgen.
Aansprakelijkheid
De aansprakelijkheid van alle verzekerden, inclusief hun ondergeschikten, is op de CAR-verzekering gedekt. De rubriek aansprakelijkheid kent een secundaire dekking. Een nauwe aansluiting met de standaard Aansprakelijkheidsverzekering voor Bedrijven (AVB) is daarom van groot belang. Bovendien kent deze rubriek veel uitsluitingen, waaronder schades veroorzaakt door hijskranen. Mocht op enig moment blijken dat het brugongeluk in Alphen de verantwoordelijkheid is van de kraanmachinist(en), dan moet wellicht de aansprakelijkheidsverzekeraar van die kranen voor schadevergoeding zorgdragen.
Schade aan eigendommen van de opdrachtgever
In dit geval is de gemeente de opdrachtgever. Een bouwproject vindt vaak plaats in directe nabijheid van andere eigendommen van de opdrachtgever. Denk maar eens aan de situatie waarbij een bestaand gebouw wordt uitgebreid. Ook nu bevonden zich meerdere eigendommen van de opdrachtgever in de schadezone. De straat, het straatmeubilair en de kade zijn hier voorbeelden van. Deze rubriek is aanvullend aan de rubriek aansprakelijkheid. Schade aan zaken van de opdrachtgever die de verzekerde onder opzicht heeft zijn zo toch verzekerd. Bovendien hoeft geen sprake te zijn van aansprakelijkheid. Het moet gaan om schade die voortvloeit uit de werkzaamheden.
Schade aan hulpmateriaal
Op een bouwplaats zijn vaak veel steigers, bouwketen, loodsen en werktuigen aanwezig. Gezien de ravage in Alphen aan den Rijn is het niet ondenkbaar dat dit soort zaken onder het puin vandaan zijn gekomen. Dit is vervolgens niet meer bruikbaar. Deze rubriek geeft hier dekking voor.
Eigendommen van bouwdirectie en personeel
Bij een bouwproject zijn veel mensen betrokken. Zij nemen dagelijks allerlei persoonlijke spullen mee naar de bouwplaats. Wellicht had de kraanmachinist een transistorradio in zijn cabine. Daar is niet veel meer van over vermoeden we. Ook voor deze schade geeft de CAR-verzekering dekking.
Schade tijdens transport van onderdelen
Dit is de enige rubriek die met betrekking tot de ramp in Alphen niet van toepassing lijkt te zijn. Alle (bouw)materialen moeten uiteraard op enig moment naar de bouwplaats worden vervoerd. Van alles kan misgaan. Ook hiervoor geeft de CAR-verzekering secundaire dekking.
Nogmaals; het duurt nog wel even voor precies duidelijk is wat in Alphen aan den Rijn is gebeurd, wie precies waarvoor aansprakelijk is en op welke verzekering de schade vervolgens is verzekerd. Duidelijk is dat de CAR-verzekeringen een buitengewoon belangrijke verzekering kán zijn, maar dat dit zeker geen standaard product is. Maatwerk is voor veel klanten noodzakelijk.